Lê Biên – Người nghệ sĩ lặng lẽ ghi lại nét hình cuộc sống.

LÊ BIÊN

Hoạ sĩ - Kiến trúc sư

“Mình rất yêu cậu vì lòng mê say nghệ thuật. Cứ xem tranh của cậu càng xem càng yêu, vì những khó khăn vất vả đều trở thành mê say. Say đời đã đẹp, say nghệ thuật càng đẹp, chúc câu cứ say và về thật hay.” - Cố họa sĩ Thẩm Đức Tụ

Kiến trúc sư, họa sĩ Lê Biên sinh ngày 30/12/1941 trong một gia đình thuộc tầng lớp trí thức tiểu tư sản Hà Nội. Ông là học viên khóa đầu tiên của Đại học Kiến trúc Hà Nội, tốt nghiệp năm 1965. Tuy nhiên bởi những rối ren của chiến tranh, ông khó lòng theo đuổi nghiệp kiến trúc để xây dựng đất nước. Lê Biên rẽ lối, tìm về với niềm đam mê thuở thiếu thời và say đắm với tình yêu cả cuộc đời là hội họa. Ông là hội viên của hội kiến trúc sư Việt Nam, Hội Mỹ thuật Việt Nam, từng tham gia triển lãm tranh toàn quốc ,triển lãm tranh tượng hiện đại 1990-2005.

Năm 1992 ông có buổi triển lãm cá nhân tại 16 Ngô Quyền, Hà Nội - Nhà triển lãm của hội Mỹ thuật cũng do chính ông thiết kế và xây dựng. Năm 2017, Lê Biên chuyển vào thành phố Hồ Chí Minh, từ đây cuộc giao thiệp với thực tại thu hẹp lại là cơ sở để thế giới nghệ thuật của ông được bung tỏa mãnh liệt.

Dẫu trong những thời điểm ngổn ngang của thời cuộc đất nước, giữa những xáo động của buổi chiến loạn, tranh của ông vẫn vẹn nguyên xúc cảm điềm tĩnh và êm ả vốn có. Bắt đầu từ xưởng vẽ cá nhân nơi góc vườn nhỏ, đến giai đoạn 10 năm đều đặn tại xưởng Gia Lâm, di chuyển về phố Đinh Công Tráng hay chuyển dời vào miền Nam nét cọ của Lê Biên chưa bao giờ ngừng. Ông say mê họa nên dáng hình của phố, của nhịp đời rộn rã hay nét thẹn thùng của cô gái đương độ xuân thì,…

“Phố phường Hà Nội đầu phải chỉ có mấy mái nhà siêu vẹo, mấy cái ngõ chật hẹp, tối tăm (như người ta vẫn quan niệm). Phố phường Hà Nội dưới con mắt họa sĩ - kiến trúc sư như đa dạng hơn lên, tươi thắm hơn lên, và nhất là bố cục - của nhiều bức - thật là phong phủ. Có nhiều bức rất đẹp. Tranh của Lê Biên có tình. Tranh của Lê Biên yêu đời... Đó là những điều rất đáng quý. (Nếu anh chuyên về nghệ thuật tạo hình có gì cản trở được chăng?)” _ Nhạc sĩ - Họa sĩ Nguyễn Đình Phúc

Hội họa của Lê Biên toát nên vẻ bình dị sâu lắng tựa chính con người nghệ sĩ đất Hà thành. Ông sáng tác miệt mài và bền bỉ, như hơi thở, như những điều thường nhật hằng ngày. Những nét cọ đa chất liệu của ông mở ra một không gian đa chiều, đa hướng với sự giao hòa uyển chuyển của hiện thực và mộng ảo trong tâm thức. Từ những ẩn hiện dịu dàng của thời Đông Dương cổ điển đến những đột phá của khối hình trừu tượng, ngôn ngữ hội họa của Lê Biên luôn chứa đựng cái ý vị sâu sắc cá nhân, cái mơ màng trữ tình của một tâm hồn lãng mạn xứ kinh kỳ.

Chấp bút: Saya Nguyễn